“Rekenen is een proces waarin een realiteit wordt geordend met behulp van denkhandelingen, welke ordening in principe is te kwantificeren en die toelaat om er (logische) operaties op uit te voeren dan wel uit af te leiden.”
Binnen deze definitie vallen de voorbereidende rekenactiviteiten in de kleutergroepen, het aanvankelijk rekenen in groep 3 en het gevorderde rekenen vanaf groep 4 en het voortgezet onderwijs.
Rekenproblemen voorbereidende rekenvaardigheid en rekenproblemen
Voordat kinderen naar groep 1 van het basisonderwijs gaan, doen ze al veel ervaring op met getallen en hoeveelheden. Gemiddeld genomen komt vanaf 4 jaar de voorbereidende rekenvaardigheid tot ontwikkeling en bereiden kinderen zich voor op het aanvankelijk rekenen in groep 3 en 4. Er zijn verschillende deelvaardigheden te onderscheiden die alle beheerst moeten worden om met succes de volgende rekenfase in te gaan, t.w.: vergelijken, classificeren, correspondentie leggen, seriëren, telwoorden gebruiken, synchroon en verkort tellen vanuit de dobbelsteenstructuur, resultatief tellen en het toepassen van kennis van getallen.
Om de voorbereidende rekenvaardigheid te meten gebruik ik de genormeerde taakgerichte toets UGT: Utrechtse Getalbegrip Toets. De score wordt omgezet in een vaardigheidsscore die weer omgezet wordt in een niveau-aanduiding, overeenkomstig het CITO-leerlingvolgsysteem.
Rekenproblemen aanvankelijk rekenen en gevorderd rekenen (vanaf groep 3)
Voortbouwend op het elementair getalbegrip en de voorbereidende rekenvaardigheden staat zowel de automatisering van kennis en vaardigheden als het inzichtelijk gebruik ervan centraal. De rekenproblemen kunnen grofweg ingedeeld worden in:
- Automatisering van rekenfeiten
- Oplossen van contextproblemen in de vorm van redactieopgaven
- Cijferen tot 100
- Hoofdrekenen tot 100
Voor het diagnosticeren van rekenproblemen zal er een foutenanalyse worden gemaakt van het door de school verstrekte CITO antwoordenoverzicht van de laatste toets en/of een diagnostische toets worden afgenomen gekoppeld aan een observatie.
Met deze gegevens kan preciezer worden bepaald waar binnen een leerlijn, zoals die door het CITO zijn afgeleid uit de kerndoelen, de problemen liggen.
Het gaat daarbij om twaalf leerlijnen, verdeeld over 3 domeinen:
Getallen en bewerkingen:
- Getallen en getalrelaties
- Hoofdrekenen
- Schattend rekenen
- Cijferend rekenen
- Rekenen met de zakrekenmachine
Meten & Meetkunde:
- Meten
- Meetkunde
- Tijd
- Geld
Verhoudingen, breuken & procenten:
- Verhoudingen
- Breuken
- Procenten
Voor de remediëring maak ik veel en langdurig gebruik van concrete materialen. Het naspelen en manipuleren met concreet materiaal vormt het vertrekpunt van het rekenen! Op school is er voor deze fase vaak weinig tijd.
Pas nadat kinderen bijvoorbeeld echte dropjes met elkaar verdelen, er vervolgens over praten, de dropjes tekenen en het kind het zelf verkort opschrijft zal de formele berekeningen (12 : 3 = …) begrepen worden.
Tijdens de RT zal voor al bovengenoemde fasen uitgebreid aandacht zijn.
Daarnaast gebruik ik het rekenprogramma “Zuid-Vallei” en “Met grote sprongen vooruit”, van Julie Mennen.